Literatuuropdracht

Empathisch vermogen

Empathisch vermogen: het empathisch vermogen houd in dat Empathie is een ander woord voor inlevingsvermogen, de kunde of vaardigheid om je in te leven in de gevoelens van anderen. Het woord empathie is afgeleid van het Griekse woord ἐμπάθεια (empatheia), of invoelen.

Het zichzelf kunnen verplaatsen in anderen draagt bij tot het kunnen begrijpen van emoties van anderen en tot de communicatie met je medemens. Zonder empathie praat je langs elkaar heen of ontstaan er meningsverschillen. Empathie steunt ook op een goed 'lezen' of verstaan van verbale en non-verbale communicatieboodschappen van anderen.

Empathie is niet hetzelfde als altruïsme. Empathie is een gevoel of beleving die automatisch wordt opgeroepen, en kan een voedingsbodem zijn voor altruïstisch gedrag, zoals het bieden van een helpende hand. Maar altruïsme blijft een kwestie van een keuzeproces

Volgens onderzoek dat gepubliceerd is in het Amerikaanse wetenschappelijke tijdschrift Science wordt dit vermogen onder andere vergroot door het lezen van literatuur. Er is een vergelijking gemaakt tussen mensen die literaire fictie lazen en mensen die populaire fictie lazen. Het bleek dat mensen die literatuur lezen beter gezichtsuitdrukkingen konden herkennen. Eén van de oorzaken zou zijn dat in literatuur geslaagde karakters zijn beschreven.

Ook andere onderzoeken leidden naar dezelfde conclusie, het blijft echter onduidelijk of deze effecten ook op de lange termijn van toepassing zijn.

Brief aan schooldirectie

Geachte schooldirectie,

Ik schrijf u omdat ik iets wil melden over de gang van zaken betreffende literatuur op school. Het zal veel mede leerlingen niet verbazen als ik zeg dat er te weinig aandacht wordt besteed aan literatuur op dit moment. Er worden nu maximaal drie boeken per jaar gelezen, wat denk ik te weinig is.
Literaire boeken helpen kinderen vocabulaire te ontwikkelen, maar ook gevoel voor taal en kennis van cultuur en samenleving. Bovendien heeft onderzoek uitgewezen dat literatuur bijdraagt aan het empathisch vermogen van een mens.
Zodoende denk ik dat we minstens twee maal zo veel zouden moeten lezen per jaar, en betere en uitgebreidere lessen zouden moeten krijgen. Nu krijgen we er niet veel lessen over, en zijn ze vaak ook niet goed voorbereid.

Ik hoop dat er gehoor wordt gegeven aan mijn verzoek, en dat wij als leerlingen snel iets merken van verbetering.
Bij voorbaat dank.

Met vriendelijke groet,

Tijn Grevink.

Beweringen

	Want in de tekst staat…	Klopt het?
1	Door het lezen van verhalen kunnen mensen zich beter inleven in anderen	Ja
2	Door het lezen van gedichten kunnen mensen zich beter inleven in anderen.	Ja
3	Dat mensen zich beter in anderen kunnen inleven, kun je zien aan hun gezicht.	Ja
4	Onderzoekers van The New School verdeelden proefpersonen in twee groepen. Sommige vrijwilligers lazen Tsjechov, andere lazen verhalen van ‘mindere’ literaire statuur. Direct hierna volgden tests waarbij zij onder meer gezichtsuitdrukkingen beoordeelden. Mensen die literaire fictie lazen, scoorden het hoogst	Nee
5	De onderzoekers denken dat dit komt doordat literaire fictie gelaagde karakters beschrijft.	Ja
6	De onderzoekers denken dat dit komt doordat literaire fictie gelaagde karakters beschrijft. Lezers moeten zich maximaal inleven in de gedachtewereld van de hoofdpersoon. Bij populaire fictie is dit volgens de onderzoekers minder het geval, omdat de hoofdpersonen zich een stuk voorspelbaarder gedragen	ja
7	Eerder onderzoek toonde weliswaar aan dat fictieliefhebbers zich meer vinden in stellingen als: ‘Bij een meningsverschil probeer ik de kwestie eerst vanuit ieders standpunt te bekijken.’ Hierbij bleef echter onduidelijk of dit door de boeken zelf kwam, of doordat empathische mensen simpelweg meer literatuur lezen.	Ja
8	Organisatiepsycholoog Matthijs Bal van de Vrije Universiteit in Amsterdam deed eerder onderzoek naar de relatie tussen empathie en literatuur lezen. Hij is enthousiast over het onderzoek, maar plaatst toch enkele kanttekeningen. ‘Wat zijn de langetermijneffecten van literatuur lezen? Was het inlevingsvermogen een week of maand na het lezen nog net zo goed? Dat blijft onduidelijk.’	Ja
9	Zie uitleg 7.	Nee
10	De wetenschappers hopen met dit onderzoek de educatieve en maatschappelijke waarde van literatuuronderwijs aan te tonen. Dit vinden zij hard nodig, want romans lezen daalt al jaren als vrijetijdsbesteding. Ook wordt op middelbare scholen steeds minder aandacht besteed aan fictie en staan literatuursubsidies onder druk	Ja
11	Zie uitleg 8.	Ja
12	Ook blijft het raadselachtig welke specifieke eigenschappen van literatuur het inlevingsvermogen stimuleren. De onderzoekers hopen dit met vervolgonderzoek te achterhalen. Ook hopen ze te bepalen hoe andere kunstvormen, zoals toneelstukken en films, empathische vaardigheden kunnen versterken.	Nee
13	Zie uitleg 6.	Ja

Bronnen:

http://nl.wikipedia.org/wiki/Empathie ; 21-03-2014

De Volkskrant, 4 oktober 2013; Casper van der Veen